مذهب، علم و سوء مصرف مواد مخدر

 

يكي از مسايل مهم در پيشگيري اوليه از اعتياد، توجه به نقش و جايگاه مذهب درتوانمندسازي مردم براي برخورداري از يك زندگي عاري از اعتياد و كمك به مبتلايان براي بازگشت به يك زندگي سالم است. با اين رويكرد مقاله زير ترجمه و تقديم مخاطبان محترم پايگاه اطلاع رساني پيشگيري نوين مي گردد:

هر وقت حاصل جمع از تک تک اجزا بیشتر شد، به علت جمع شدن قدرت خدا، مذهب و معنویت با قدرت علم و پزشکی حرفه ای برای پیشگیری و درمان سوءمصرف و اعتیاد به مواد است. و این خبر خوبیست که در مطالعه "خدا کمکم کند: مصرف مواد، مذهب و معنویت"، مطالعه دو ساله اي که مرکز ملی اعتیاد و مصرف مواد دانشگاه کلمبیا منتشر کرده، آمده است.

خبر بد این است که روحانیون خیلی کمی هستند که در مورد مصرف مواد آموزش دیده باشند و از آن سو، روانپزشکان و دیگر افراد در خدمات سلامتی، نمی خواهند از قدرت معنویت و مذهب برای پیشگیری و درمان این بیماری بهره ببرند. بهترین خبر این است که واتیکان قدم پیش گذاشته و مسئولیت کلیسا را در پیشگیری و درمان مصرف مواد در کتابچه راهنمای جامعی متذکر شده است.

ایالات متحده سنتی منحصر به فرد در تعهد مذهبی دارد: تقریبا تمام مردم به خدا اعتقاد دارند و 92 درصد پیرو مذهب خاصی اند. در این کشور کلیسا، دیر، مساجد و مراکز اسلامی، معابد هندو و بودایی همه و همه در کنار هم به چشم می خورند.

آمریکا پیشرفته ترین پزشکی دنیا را دارد و شهرهایش دارای مجهزترین بیمارستان ها و مجتمع های درمانی و سلامت هستند. آموزش پزشکی ما حرفه ای ترین های دنیای پزشکی را به ما داده است. با این حال، روحانیون و پزشکان، مذهب و علم دو رودند که در دو مسیل جدا جاری اند. وقتی پزشکی و معنویت را از هم جدا می کنیم، افرادی را نادیده می گیریم که این کار می تواند به بهبود و تسکین دردشان کمک کند – به ویژه در مورد اعتیاد و مصرف مواد. فقط باید به صدای شیوای بهبودی گوش سپرد، وقتی در مورد نقش خدا و معنویت در پروسه درمانی خودشان صحبت می کنند.

گزارش CASA، که آمار بی سابقه ای از روحانیون و سران مدارس مذهبی گرفته است، قدرت بسیار خدا، مذهب و معنویت را در پیشگیری و درمان سوءمصرف مواد اثبات کرده است.

• در بزرگسالانی که به اعتقادات مذهبی اهمیتی نمی دهند، احتمال مصرف سیگار یک و نیم برابر بیشتر، مشروبات الکلی سه برابر بیشتر، مصرف مواد غیرقانونی به جز ماری جوانا چهار برابر و احتمال مصرف کوکایین در آنها شش برابر بیشتر از آنهایی ست که مذهب به نظرشان اهمیت دارد.
• در بزرگسالانی که در مراسم مذهبی شرکت نمی کنند، احتمال مصرف سیگار سه برابر بیشتر، مصرف مواد غیرقانونی به جز ماری جوانا پنج برابر، مشروبات الکلی هفت برابر و کوکایین نیز تا هشت برابر بیشتر از آنهایی ست که حداقل هفته ای یک بار در چنین مراسمی شرکت دارند.
• در نوجوانانی که به اعتقادات مذهبی اهمیتی نمی دهند، احتمال مصرف سیگار و مشروبات الکلی سه برابر بیشتر، مصرف ماری جوانا چهار برابر و احتمال مصرف مواد غیرقانونی در آنها هفت برابر بیشتر از آنهایی ست که مذهب به نظرشان اهمیت دارد.
• در نوجوانانی که در مراسم مذهبی شرکت نمی کنند، احتمال مصرف سیگار دو برابر بیشتر، مصرف ماری جوانا سه برابر، مشروبات الکلی دو برابر و مصرف مواد غیرقانونی نیز تا چهار برابر بیشتر از آنهایی ست که حداقل هفته ای یک بار در چنین مراسمی شرکت دارند.
• دانشجویانی که پیرو مذهب خاصی نیستند، بیش از آنهایی که خود را کاتولیک یا پروتستان می دانند، مشروب مصرف می کنند.
• در جمعیت یک سومی زندانیانی که در فعالیت های مذهبی شرکت دارند، نرخ تکرار جرم کمتر است – و بازگشت به جرم تقریبا همیشه به علت مصرف مواد و الکل است.

مذهب و معنویت همکارهای مهم و حتي گاهی تعیین کننده ای در پروسه درمان و بهبود هستند. بسیاری معتادان به الکل و مواد، انگیزه شان برای رفتن به دنبال درمان و توانایی سالم ماندنشان را در اعتقادات مذهبی شان و کمک جوامع معتقدان می دانند. افرادی که در برنامه های 12-گامی نظیر "الکلی های گمنام" و "معتادان گمنام" شرکت می کنند، علاوه بر درمان، احتمال سالم ماندنشان بیش از دیگران است. افرادی که بهبود موفق داشتند، به نسبت آنهایی که در این کار شکست خورده بودند، سطوح بالاتری از معنویت و ایمان از خود نشان می دهند.

در مسئله اهمیت مذهب در پیشگیری و درمان، مهم ترین کشف مطالعه های CASA دو مورد فاصله عمیق است: یکی، بین آگاهی روحانیون از مشکل مصرف مواد میان جماعت شرکت کننده در مراسم مذهبی و فقدان آموزش و دانش آنها در این حوزه؛ و دو، بین اهمیت خدا، مذهب و معنویت در درمان موثر و عدم استفاده پزشکان از این منبع در درمان معتادان و مصرف کنندگان مواد مخدر.

فاصله روحانیون

از میان کشیش ها، خادم ها و خاخام هایی که مورد بررسي بودند، 94 درصد از روحانیون تراز اول و 98 درصد از مدیران مدارس الهیات، اعتیاد و مصرف مواد را مشکل مهمی میان مردمشان می دانند. با این حال تنها 12.5 درصد از روحانیون در طول دوره تحصیلشان در مدرسه الهیات در مورد مصرف مواد آموزش دیده اند. فقط 36 درصد عنوان کردند که بیش از سالی یک بار در مورد این موضوع در موعظه هایشان حرف می زنند. (من در تمام زندگی ام در بیش از 4000 مراسم مذهبی شرکت داشتم و تنها یک بار شنیدم که کشیشی این مسئله را در موعظه اش به میان بکشد). این آمار اصلا جالب نیست، چون مصرف مواد و الکل پیوند شدیدی دارد با کودک آزاری و همسر آزاری، جرایم خشن، تجاوز، بارداری در نوجوانی، بیماری های مقاربتی، جدایی و طلاق، ترک تحصیل و شکست تحصیلی، و بیکاری – که همه مسایلی هستند که روحانیون هر روز با آنها روبرو می شوند.

دسامبر گذشته، "شوراي اسقفی واتيکان برای کارکنان مراقبت های سلامتی" یک کتابچه راهنمای 200 صفحه ای در باب داروها و اعتیاد به مواد منتشر کرد. این کتابچه روی نقش کلیسا در پیشگیری و درمان تاکید دارد. برنامه های مخصوص جوانان که از مصرف مواد نهی می کند را تقویت کرده و از کارکنان کلیسا می خواهد الگوهای مثبتی باشند. پیشنهادهایی برای برنامه های درمانی با حمایت کلیسا دارد و حتي در مورد تاثیرات داروهای شایع نیز با جزییات توضیح می دهد. از روحانیون خواسته می شود که به مشکلات مردم بخش شان گوش کنند و از والدین هم درخواست می شود که با بچه هایشان در مورد سوءمصرف الکل و مواد صحبت کنند. مدارک، با توجه با جدی بودن مشکل مصرف مواد و الکل، نشان داده اند که "آزمایش هایی که در یک سری کشورهای خاص انجام شده تا مصرف مواد را آزاد و قانونی کنند محکوم به فاجعه بوده اند" و قانونی کردن این کار با نومیدی همراه خواهد بود. کتابچه واتیکان – که آشکارا یادآور اهمیت معنویت در پیشگیری و درمان است – تلنگری ست برای روحانیون کاتولیک.

فاصله خدمت رسان – بیمار

یک مسئله مهم دیگر، نداشتن شناخت ارائه کننده های خدمات سلامت – به ویژه روانپزشکان، روانشناسان و دیگر متخصصان سلامت روان – در خصوص اهمیت خدا، مذهب و معنویت در درمان بیمارانی ست که با مصرف مواد و اعتیاد درگیرند. تنها 40 تا 45 درصد پزشکان سلامت روان به خدا اعتقاد دارند. تنها 37 درصد روانپزشکان به این پرسش پاسخ مثبت داده اند که "اگر از نظر علمی مشخص می شد مداخله معنوی (مثل نماز) می تواند به پیشرفت بیمار کمک کند، آیا از این مداخله استفاده می کردید؟"

تنها 57 درصد از روانپزشکان به بیمارشان توصیه می کنند که با یک روحانی مشاوره داشته باشد. 65درصد روانپزشکان گزارش دادند که مذهب و مسایل معنوی هیچ گاه بخشی از آموزششان نبوده است.

برای اینکه بهتر متوجه فاصله میان خدمات رسانان و بیماران شویم، به این آمار هم نگاهی بیندازید: 95 درصد آمریکایی ها به خدا اعتقاد دارند؛ 79 درصد عقیده دارند ایمان معنوی می تواند به مردم در بازیافت سلامت، از جمله در مورد اعتیاد کمک کند؛ و 63 درصد فکر می کنند روانشناسان باید در مورد ایمان معنوی با بیمارانشان صحبت کنند.

فرصت ترکیب

در مورد پیشگیری و درمان مصرف مواد و اعتیاد، به ندرت از روحانیون استفاده می شود. کشیش ها، خادمان، خاخام ها، روحانيون و دیگر سران مذهبی باید بیشتر درگیر پرداختن به این مشکل باشند؛ باید در مورد مسایل مربوط به مصرف مواد موعظه کنند و پیام هایی در خصوص پیشگیری و درمان در خدمات شان بگنجانند. افراد بسیاری – به ویژه کاتولیک ها و بعضی از پروتستان ها – برای کمک گرفتن در مسایل مربوط به مصرف مواد به کشیش بخش خود رو می آورند. مدارس و آموزشگاه های الهیات – پروتستان، کاتولیک، خاخامی و غیره – باید به محصلانشان در مورد نشانه های مصرف مواد و پرداختن به آن آموزش دهند. روحانیون باید با خدمات درمانی در جامعه شان آشنا شوند.

اسقف اعظم مایکل ج شیهان راه را نشان می دهد. او در چهار شهر نیو مکزیکو جلسه هایی در باب مصرف مواد ترتیب داده و نوامبر گذشته در جشن "قدیسین" نامه ای صادر کرده و برای تمام افراد، جوانان، خانواده ها، بخش ها، و ناحیه های تحت پوشش اسقف اعظم برنامه های عملیاتی تعیین کرده، بر اساس این نوید که "کسانی که برده مواد (و الکل) شده اند، می توانند با نور نجات بخش عیسی مسیح از این طلسم رهایی یابند". این رهبر معنوی عالی رتبه از کشیش های بخش ها می خواهد فهرستی از مراکز درمانی و شماره تلفن شان برای مواقع مورد نیاز داشته باشند. اسقف شیهان مصرف مواد را "مشکل شماره یک سلامتی در نیومکزیکو"   می داند و در حال طراحی برنامه ای ست که برای همه بخش ها الگو باشد تا چطور قدرت معنویات و علم را به هم ترکیب کنند.

روانپزشکان و دیگر خدمت رسانان در عرصه سلامت روان آزادند که به خدا اعتقاد داشته یا نداشته باشند، اما باید در مورد قدرت بالقوه خدا، مذهب و معنویت در پیشگیری و درمان مصرف مواد و اعتیاد آگاهی داشته باشند. آنها باید در مورد منابع معنوی و مذهبی موجود در جوامع محلی شان اطلاع داشته باشند و بدانند که چطور از آنها بهره ببرند. ارایه دهنده های خدمات سلامت نباید از بحث با بیماران در مورد نیازها و خواسته های معنوی شان بهراسند؛ آنها باید آمادگی داشته باشند که بیمارانشان را به روحانی یا برنامه معنوی مناسبی برای بهبود وضعشان معرفی کنند. شاید مدیر یک سازمان سلامت روان، مانند "انجمن روانپزشکان آمریکا"، بخواهد از این تلاش اسقف شیهان در نیومکزیکو ایده ای کاربردی بگیرد.

درک بهتر روحانیون از این بیماری مصرف الکل و مواد و اعتیاد – به همراه ارج گذاری بیشتر متخصصان دنیای طب، به ویژه روانپزشکان و روانشناسان، به قدرت خدا، مذهب و معنویت در کمک به بیماران – در کار کمک به میلیون ها آمریکایی و خانواده هایشان حکم معدن طلا را دارد. بهترین توصیه برای بسیاری افرادی که می خواهند از قید اعتیاد به مواد و الکل خلاص شوند شاید این باشد که: جوری تلاش کنید که انگار همه چیز دست شماست و جوری دعا کنید که انگار همه چیز دست خداست. این توصیه به درد روحانیون و روانپزشکان هم می خورد. حداقل یک اسقف، مایکل ج شیهان این توصیه را قلبا اجرا می کند.

برنامه عملی اسقف مایکل ج شیهان

چه کاری از دستتان بر می آید

به عنوان یک فرد

• در مراسم مذهبی شرکت کنید.
• دست یاری به سوی معتادان دراز کنید.
• مصرف مواد و الکل را کنار بگذارید و درخواست کمک کنید.
• از منابع موفق محله تان حمایت کنید.

به عنوان یک جوان

• در مورد سوءمصرف الکل و مواد غیرقانونی اطلاعات کسب کنید.
• از دوستی با مصرف کننده های الکل و مواد بپرهیزید.
• به گروه های جوانان مذهبی محله تان بپیوندید.
• در مراسم مذهبی یکشنبه ها شرکت کنید.

به عنوان خانواده

• درگیر مسایل خانواده باشید، با هم غذا بخورید و کارهایتان را با هم انجام دهید.
• بدون الکل و مواد تفریح کنید.
• مصرف مواد غیرقانونی را در خانه و جشن های خانوادگی ممنوع کنيد.
• مصرف الکلتان را تعدیل یا قطع کنيد.
• اجازه مصرف مواد را در مدرسه ندهید.
• با خانواده دعا كنيد.

به عنوان کشیش

• در موعظه هایتان بحث مصرف مواد را هم بگنجانید.
• گروه های متخصص مشاوره و حمایت ترتیب دهید.
• فهرستی از مراکز درمانی داشته باشید.
• یک خادم جوانان و فعالیت هایی برای گروه های جوانان در نظر بگیرید.